In 2026 bestaat provincie Flevoland 40 jaar. Al die jaren hebben we ruimte gemaakt om te leven, te groeien, te dromen en te doen. Die ruimte is echter niet onbeperkt. De open structuren in ons landschap, de ruimte in het landelijk gebied, de groene steden en dorpen en de strakke lijnen zijn elementen in Flevoland die we koesteren en voor toekomstige generaties willen behouden.
Nieuwe opgaven zijn er voor wonen, werken, leren, maar ook voor recreatie, landbouw, veiligheid (defensie), natuur, en de beschikbaarheid van energie en (drink)water. We willen het allemaal, maar feit is dat niet alles overal kan. We zullen keuzes moeten maken en slim combineren. De Omgevingswet geeft de provincie hierin een ruimtelijk regisserende rol die we de komende jaren gaan vormgeven door actiever te sturen op de fysieke inrichting van onze provincie.
Omgevingsvisie en Omgevingswet
In de nieuwe Omgevingsvisie leggen we in 2026 het perspectief en de kaders voor de ontwikkelrichting van Flevoland vast. Daarmee geven we sturing aan de ruimtelijke keuzes voor de lange termijn. Veel keuzes hangen met elkaar samen en elke keuze heeft ruimtelijke gevolgen. Het uitgangspunt hierbij is het bewaken van de balans tussen het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving, met het oog op een duurzame ontwikkeling van Flevoland. Bij ruimtelijke keuzes moet goed worden gekeken naar het behoud en herstel van kwaliteiten en moeten publieke belangen worden afgewogen tegen de belangen van individuele bedrijven en inwoners. Enerzijds maken we nieuwe ontwikkelingen mogelijk en vangen we ruimtevragende functies op, terwijl we anderzijds toezien op zorgvuldig ruimtegebruik en zorg voor ruimtelijke kwaliteit. In de Omgevingsvisie komen sectorale belangen bij elkaar om tot een integraal perspectief te komen. Voor de verdere uitwerking en doorwerking hiervan worden vervolgens de Omgevingsprogramma(‘s) en omgevingsverordening aangepast. Provinciaal beleid en regelgeving voor de fysieke leefomgeving wordt in samenhang gebracht. Zo wordt de komende jaren het nieuwe beleidshuis voor het omgevingsbeleid opgebouwd. Het 'Platform Omgevingswet Flevoland' helpt ons het werken als één overheid binnen Flevoland verder vorm te geven.
Doorwerking provinciaal belang
We zorgen dat de provinciale 'Lijst van gevallen van provinciaal belang' actueel is en uitvoerbaar blijft. We adviseren in formele en informele stadia van ruimtelijke planontwikkeling om zo het provinciaal belang te beschermen en waar mogelijk kansen te benutten vanuit de ‘ja, mits’-benadering. Waar nodig wordt inzet van het ruimtelijk provinciaal instrumentarium uit de Omgevingswet ingezet. Daarnaast is de provincie onderdeel van diverse regionale overlegstructuren die de procesgang over initiatieven en planontwikkeling efficiënt houdt.
Interbestuurlijke gebiedsagenda’s
De provincie zoekt actief de samenwerking met andere overheden, zowel binnen als buiten de provinciegrenzen. In de samenwerkingsverbanden werken we aan grensoverstijgende onderwerpen op het gebied van infrastructuur, energie en natuur daar waar er gezamenlijke belang is. Samenwerkingsverbanden waar wij deel van uitmaken zijn een viertal NOVEX-gebieden (Lelylijn, Metropoolregio Amsterdam, Schiphol en Regio Zwolle). Daarnaast werken we met andere overheden aan het IJsselmeergebied, het Deltaplan Noord-Nederland en de Samenwerking EHPZ (Ermelo, Harderwijk, Putten, Zeewolde).
Met de samenwerking met gemeenten en waterschap in ‘Samen Maken We Flevoland’ richten we ons op gezamenlijke Flevolandse belangen. Hierin blijven we investeren om ook een sterke positie te kunnen innemen in de dialoog met het Rijk. Enerzijds doen we dit met de ‘Strategische Agenda Flevoland’ en de bijbehorende uitvoeringsagenda, waarin de Flevolandse belangen centraal staan. Anderzijds werken we met het Rijk aan een tweede generatie van het Ruimtelijk Arrangement, als schakel tussen de nationale en provinciale Omgevingsvisie. Daarin zetten we in op een gezamenlijke aanpak voor nationale opgaven waarvoor een plek in Flevoland wordt gezocht.
Woningbouw en brede welvaart
Het Rijk, de decentrale overheden, corporaties en marktpartijen hebben elkaar meer dan ooit nodig om de woningbouwopgave vorm te geven en de regie op de volkshuisvesting te versterken. Tot en met 2030 is de bouw van ongeveer 40.000 woningen in Flevoland vastgelegd in twee Woondeals. Voor de jaren ná 2030 zijn er nog geen harde afspraken, maar we streven naar de bouw van 100.000 woningen tot 2050. Van alle nieuwbouwwoningen moet ca. 1/3 sociaal zijn en 2/3 betaalbaar (combinatie van huur en koop). We voeren periodiek overleg aan versnellingstafels om de woningbouw in Flevoland te bevorderen en afspraken te maken over wat en voor wie we bouwen. In het bijzonder voor de aandachtgroepen. Hierbij is tot en met 2030 met name beschikbaarheid van energie een kritische succesfactor. Daarom werken we aan netbewust bouwen.
Waar water er altijd in overvloed was, komen de grenzen van ons watersysteem in zicht. Onder andere door veranderingen in het klimaat en processen als bodemdaling is het soms is het te droog, dan weer te nat. Door de toename van het aantal woningen en economische ontwikkelingen groeit de behoefte aan (drink)water. Het aanbod van water groeit niet. Hoe snel de grenzen van ons water- en bodemsysteem worden bereikt, hangt ook af van de (ruimtelijke) keuzes die we nu maken. Daarom willen we bij de keuzes voor de inrichting en benutting van ons gebied goed rekening houden met de effecten op de Flevolandse waterhuishouding op langere termijn. Het uitgangspunt daarbij is dat de draagkracht van ons bodem- en watersysteem medebepalend is voor de ruimtelijke en economische wikkeling. Dit onderwerp wordt nader uitgewerkt in programma 2.
Bij de uitbreiding van het aantal woningen willen we de kwaliteit van de leefomgeving behouden of verbeteren. Daarom zullen we aandacht besteden aan onderwerpen als luchtkwaliteit, geluidsoverlast, externe veiligheid en de aanwezigheid van chemische stoffen. In programma 5 gaan we hier nader op in.
Daarnaast kunnen we niet meer blijven bouwen zoals we al decennia gewend zijn. Nieuwe biobased en herbruikbare materialen worden gaandeweg de norm. We stimuleren pilots en opschaling van bouwen met deze materialen. Met een consortium verkennen we welke vezels in Flevoland kunnen worden geteeld en verwerkt tot bouwmaterialen. Hierbij is nadrukkelijk aandacht voor een ketenaanpak. We willen een Flevolandse bouwindustrie ontwikkelen en doorlopende leerlijnen ontwikkelen om de bouwvakkers van de toekomst (en architecten, vergunningverleners enz.) op te leiden. Dat geldt ook voor scholing op het gebied van netbewuste en (drinkwater)bewuste woningbouw.
Door onze bijdrage aan de Nationale woningbouwopgave zal het aantal inwoners van Flevoland in nog geen dertig jaar toenemen van ruim 450.000 nu tot pakweg 650.000. Hierbij willen we blijvend werken aan het bouwen en versterken van onze samenleving. Immers we stapelen geen stenen, maar we bouwen aan een vitale samenleving, zodat het fijn wonen, werken, ondernemen en recreëren blijft in Flevoland. De groei van het aantal woningen is daarom onlosmakelijk verbonden met een forse uitbreiding van scholing, werkgelegenheid, bereikbaarheid, voorzieningen, zorg e.d.. Hierin moet een goede balans worden bewaakt in combinatie met een bezinning op het groeitempo.
De prioritaire economische clusters worden gekoppeld aan ecosysteem- en campusontwikkeling en scholing. Investeren met het Rijk in goed onderwijs, van basis tot en met universitair, zowel kwalitatief als kwantitatief, heeft hierbij prioriteit. Bij brede welvaart hoort ook een zorginfrastructuur die op orde is. We vragen hier voortdurend aandacht voor bij de verschillende overheden en andere instanties, zodat voor alle Flevolanders goede en volwaardige zorg beschikbaar is. Er vinden investeringen plaats in een groene leefomgeving zodat het nog prettiger wonen wordt in Flevoland. Met behulp van de Monitor Brede Welvaart bespreken we met onze partners en met Provinciale Staten (PS) hoe dit een basis voor gezamenlijke activiteiten en investeringsstrategieën kan worden. In de eerste helft van 2026 leveren we een Sociale Agenda op waarin brede welvaart centraal staat.
Stedelijke ontwikkeling
In het programma 'Almere 2.0' brengen de provincie, de gemeente en het Rijk de Almeerse voorzieningen en leefomgeving tot een hoogwaardig niveau. Almere is een bloeiende stad vol potentie. Vanuit het Fonds Verstedelijking Almere, gefinancierd door de gemeente, het Rijk en de provincie, worden projecten voor Almere 2.0 mogelijk gemaakt die een meerwaarde hebben voor zowel de stad als de regio. Het fonds biedt financiële middelen en expertise om projecten te realiseren op het gebied van o.a. Leren & Werken, Cultuur, Toerisme en Sport, Duurzaamheid en Ecologie. Door de ontwikkeling van Almere te steunen dragen wij niet alleen bij aan de ontwikkeling van de stad Almere, maar ook aan Flevoland als aantrekkelijke provincie om te wonen, werken en leven. Op basis van het meerjarenprogramma 2025-2029 wordt jaarlijks een programma aan PS voorgelegd
Met 'Lelystad Next Level' (LNL) zetten het Rijk, de provincie en gemeente Lelystad zich in voor de verdere groei van Lelystad naar 120.000 inwoners. Maar wel een groei in balans, in kwaliteit en met aandacht voor de bestaande stad en haar inwoners. In april 2024 heeft de gemeenteraad van Lelystad een nieuw Uitvoeringsprogramma 2024-2027 besproken. Hierin zijn acht programmalijnen opgenomen. Op basis van dit programma gaat Lelystad in gesprek met Rijk en provincie, om in 2026 tot concrete nieuwe samenwerkingsafspraken te komen.
Volkshuisvesting - voorbereiding op de nieuwe Wet versterking regie volkshuisvesting
Als ook de Eerste Kamer instemt met het wetsvoorstel, treedt in 2026 de nieuwe “Wet versterking regie volkshuisvesting” (Wvrv) in werking. De bedoeling van de wet is dat er meer grip en snelheid ontstaat op hoeveel, waar en voor wie er wordt gebouwd.
De inwerkingtreding van de Wet versterking regie volkshuisvesting (Wvrv) geeft ons als provincie de taak om een provinciaal volkshuisvestingsprogramma op te stellen, volkshuisvesting op te nemen in de Omgevingsvisie en woningmarktregio’s vast te stellen voor de verdeling van urgent woningzoekenden. Ook biedt de wet de mogelijkheid tot het opnemen van instructieregels in de omgevingsverordening voor gemeenten. We krijgen een coördinerende taak in het verankeren van de verplichte voorrang voor en verdeling van urgentiegroepen over de gemeenten. Het volkshuisvestingsprogramma wordt hiervoor de beleidsmatige basis. Binnen nader door de regering te bepalen tijd na inwerkingtreding van de wet moeten we invulling hebben gegeven aan onze nieuwe taken. Ook de woondeals worden hierop geactualiseerd.
Afstemming Landelijk Gebied
Ruimtelijke ontwikkeling en wonen hebben ook hun weerslag in het landelijk gebied. Ons perspectief is een toekomstbestendig leefbaar en gezond landelijk gebied waar mensen goed kunnen wonen, werken en voedsel produceren. Met als hoofddoelen het realiseren van een toekomstbestendige landbouw en herstel van de biodiversiteit.
Landbouw en wonen zijn de pijlers waarop Flevoland ooit is gebouwd. Het is ons als innovatieprovincie op het lijf geschreven om die fundamenten uit het verleden verder door te ontwikkelen naar de toekomst. Waar een deel van Flevoland ooit is ontworpen voor de voedselvoorziening van Nederland, dienen zich vanuit de woningopgave nieuwe kansen en mogelijkheden aan. We denken bijvoorbeeld dat de bouwsector een belangrijke nieuwe afzetmarkt kan worden voor onze agrariërs. Als provincie willen we kijken hoe we dit zogenaamde biobased bouwen verder kunnen aanjagen.
In 2026 zetten we vanuit de opgaven 'Wonen' en 'Landelijk gebied' gezamenlijk in op het ondersteunen van initiatieven die bijdragen aan de leefbaarheid van het landelijk gebied. Daarbij kijken we naar ontwikkelingen als huisvesting van arbeidsmigranten en andere aandachtsgroepen en wonen op erven.
Migratie en integratie
De asiel- en vluchtelingenketen in Nederland staat onder druk en de gevolgen zien we met regelmaat in het nieuws . Binnen de keten zijn diverse organisaties actief die met een eigenstandige rol, taak en bevoegdheid werken aan de opgaven die zich in deze keten voordoen. Om in Flevoland tot een goede invulling van de opgave voor opvang en huisvesting van vluchtelingen te komen voeren we hierop regie via de Provinciale Regietafel; we stemmen opvangopgaven af met partners en zorgen voor kennisdeling, monitoring, overleg en signalering richting het Rijk. Centraal staat een evenwichtige uitvoering van taakstellingen voor asielzoekers, Oekraïense ontheemden en vergunninghouders.