We zien dagelijks hoe energie onderdeel is van ons leven. Windmolens, zonnepanelen, en de verduurzaming van woningen – het gebeurt allemaal om ons heen. We staan voor grote uitdagingen. Het elektriciteitsnet is overbelast – de netcongestie in Flevoland duurt extreem lang. Dit remt onze ambities: ondernemers kunnen geen stroom krijgen en de ontwikkeling van nieuwe woonwijken wordt vertraagd. Deze situatie onderstreept de noodzaak om te innoveren en te zoeken naar slimme, toekomstbestendige oplossingen.
Op het gebied van energievraagstukken laat Flevoland zien dat we een innovatieprovincie zijn. We kijken op zowel inhoud als regelgeving naar wat kan of hoe we zaken wel mogelijk kunnen maken: innoveren met ruimte voor experimenteren. Met decentrale oplossingen versnellen we de energietransitie en stimuleren we de duurzame energievoorziening.
Een betrouwbare, betaalbare en toekomstbestendige energiesysteemvoorziening brengt grote uitdagingen met zich mee. Naast technische knelpunten van het stroomnet spelen ook vraagstukken over ruimtelijke en landschappelijke inpassing van de energie-infrastructuur, veiligheid en de impact op de leefomgeving een belangrijke rol.
In dit programma staan de belangrijkste resultaten beschreven waarmee we in 2026 bijdragen aan de ontwikkeling van een toekomstbestendig energiesysteem en het bereiken van de klimaatdoelstellingen.
Netcongestie en decentrale oplossingen
Het elektriciteitsnetwerk is al overbelast en de vraag naar elektriciteit neemt nog steeds fors toe. Dit levert de komende jaren beperkingen op voor grootverbruikers. Ook voor kleinverbruikers is de grens in zicht. Samen met netbeheerders, gemeenten, Horizon, EEF, het Rijk, ACM en het bedrijfsleven kijken we hoe we de impact van netcongestie kunnen minimaliseren. Dit betekent enerzijds efficiënter omgaan met energie of deze op andere momenten gebruiken. Anderzijds vraag het om versnelling van de uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk en de inzet op innovatieve decentrale oplossingen. Naast de regierol op bedrijventerreinen en subsidies die we verstrekken voor slimme en innovatieve oplossingen zijn ook aanvullende investeringen of kredietruimte noodzakelijk om extra stappen te zetten ten aanzien van de decentrale oplossingen. Alleen op deze wijze creëren we ruimte op het overvolle stroomnet en bieden we perspectief voor economische ontwikkelingen, woningbouw en maatschappelijke ontwikkelingen.
In 2025 heeft netbeheerder Tennet aangekondigd dat in Zuidelijk en Oostelijk Flevoland de netcongestie voortduurt tot minimaal 2033. Ook in de Noordoostpolder is netcongestie tot 2031 door Liander op het middenspanningsnet aangekondigd. Daarom werken we samen met netbeheerders en medeoverheden om de benodigde extra uitbreidingen in het elektriciteitsnetwerk geen verdere vertraging te laten oplopen. Door de Energyboard Flevoland houden we de lijntjes kort. In 2026 wordt met de Interbestuurlijke Samenwerkingsagenda (ISA) landelijk verder invulling gegeven aan de rol van de provinciale Energyboards.
Gelet op het overbelaste energienetwerk is van belang om vraag en aanbod van energie beter op elkaar af te stemmen. Batterijopslag, waterstofnetwerken en energiehubs kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. Energieplanologie zal naar verwachting een grotere rol spelen in 2026. Hiermee worden deze initiatieven nadrukkelijk afgewogen op ruimtelijke kwaliteit. Binnen Flevoland zijn inmiddels meerdere grote en kleinere initiatieven op het gebied van opslag in batterijen, warmte, waterstof en decentrale oplossingen. Zo komen we stukje bij beetje richting een energiesysteem van de toekomst.
Energiebronnen
De Regionale Energiestrategie (RES) 1.0 uit 2021 vormt de basis voor onze inzet op gebied van hernieuwbare energie en ons aandeel in de landelijke doelstellingen. In 2026 leveren we een concrete bijdrage aan het behalen van onze RES doelstellingen. Hierbij hanteren wij het motto dat het voor inwoners en ondernemers haalbaar en betaalbaar moet zijn en dat er voldoende draagvlak voor maatregelen is. Ten aanzien van zonne-energie richten we ons op het stimuleren van zonnepanelen op daken en, waar dit landschappelijk in te passen is, op dijken en langs infrastructuur. Ons streven is een afgewogen, toekomstbestendige mix van duurzame energiebronnen, daarom zoeken we naar alternatieven naast zon en wind. We stimuleren onderzoek naar bronnen als geothermie en thorium. In de nieuwe Omgevingsvisie brengen we de keuzes over wat voor provincie we willen zijn als het gaat om economische ontwikkeling en leefomgeving in verband met een passend energiesysteem voor de toekomst .
Milieu en Omgevingsdienst
Een veilige, schone en gezonde leefomgeving is onmisbaar voor het welzijn van onze inwoners en draagt bij aan een betere fysieke en mentale gezondheid en vermindert ziektes. Het behoud hiervan is niet vanzelfsprekend. Net als voorgaande jaren voert de provincie hiervoor haar wettelijke taken uit op gebied van milieu, afvalzorg, lucht, geluid en externe veiligheid.
Daarbij voeren de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek (OFGV) en Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (NZKG) voor de provincie de omgevingstaken uit op het gebied van vergunningverlening voor onder andere milieubelastende activiteiten, het toezicht en de handhaving ervan. Volgens de wens van PS zullen we samen met de andere deelnemende overheden actief sturen op een robuuste, efficiënte en toekomstbestendige Omgevingsdienst die haar taken volgens afspraak uitvoert en daarmee voldoet aan de landelijke criteria.
Er wordt steeds meer bekend over (potentiële) impact van stoffen (bijvoorbeeld ‘Zeer Zorgwekkende Stoffen’). (Inter)nationaal wordt het beleid hiervoor aangepast. In 2026 inventariseren we toekomstige (beleids)ontwikkelingen op gebied van milieu, wat de basis vormt voor een voorstel voor aanpassing en actualisatie van beleid voor de kwaliteit van de leefomgeving.
Klimaat
Eind 2025 wordt het Flevolandse klimaatplan door GS vastgesteld. Het Klimaatplan geeft een overzicht van het vastgestelde klimaatbeleid. In het Klimaatplan is uitgewerkt hoe de provincie bijdraagt aan de klimaatdoelen voor 2050, zoals deze zijn verankerd in nationale en Europese wet- en regelgeving. In 2026 zullen we samen met onze Flevolandse medeoverheden vormgeven aan de uitvoering van dit klimaatplan.
Maatregelen om vermindering van broeikasgas-uitstoot in de veehouderij en mestaanwending terug te dringen worden betrokken bij het gebiedsbod stikstof (zie programma 2).